Trzy odbicia w lustrze
Zborowski Zbigniew
Wydawca: Zysk i S-ka
Data wydania: 27.10.14r.
liczba stron: 416
Ocena: 5+/6
Nie jestem miłośniczką sag rodzinnych, ale czasem warto przełamać swój wewnętrzny opór i przeczytać dla odmiany inny gatunek. Dlatego postanowiłam sięgnąć po ''Trzy odbicia w lustrze'', najnowszą książkę Zbigniewa Zborowskiego, przedstawiającą losy trzech pokoleń kobiet, które połączyła mroczna tajemnica. Czy autorowi udało się oczarować mnie swoją historią? Zanim do tego dojdziemy pokrótce przedstawię fabułę.
Lato 1939 rok. Zosia Czeplińska, warszawianka przyjeżdża do majątku w Załugach koło Włodzimierza, żeby udzielać korepetycji Stasiowi Hryniewicz, jednemu z dzieci państwa dziedziców. Dzięki temu ma nadzieję zarobić na kolejny rok studiów, by zdobyć wykształcenie i spokojną przyszłość. Niestety sprawy przybierają zupełnie nieoczekiwany obrót. Młodziutka dziewczyna zakochuje się w niewłaściwym mężczyźnie. Wkrótce zachodzi z nim w ciążę. Chlebodawcy proponują spędzenie płodu, wobec tego wysyłają załamaną, upokorzoną Zosię do domu Szeptuchy, starej znachorki, która ma pozbyć się problemu raz na zawsze. Na miejscu okazuję się jednak, że to niemożliwe, ponieważ na dziecku spoczęło błogosławieństwo. Tymczasem z Zachodu a potem ze Wschodu gromadzą się złowieszcze chmury. Sowieci napadają na Polskę. Rozpoczynają się masowe prześladowania, aresztowania, egzekucje i deportacje. Jak w zaistniałej sytuacji potoczą się losy naszej bohaterki? Czy przetrwa niebezpieczny okres wojenny? A może z powodu rzuconej wcześniej na nią klątwy nie sprosta nadchodzącym przeciwnościom?
Twórczość Zbigniewa Zborowskiego miałam przyjemność poznać dzięki jego debiutanckiej powieści ''Nowy drapieżnik'' (2013r.), którą wspominam nadzwyczaj entuzjastycznie. Autor jest dziennikarzem, podróżnikiem, a do niedawna także był nurkiem eksplorującym zatopione na dnie Morza Bałtyckiego wraki. To właśnie w ładowni storpedowanego przez radziecką łódź podwodną w 1945 roku, przyszła mu do głowy pierwsza scena niniejszej sagi.
Brak mi słów żeby opisać emocje towarzyszące mi przy tej lekturze. Nie spodziewałam się, że wywrze na mnie tak wielkie wrażenie. Choć fabuła jest w dużej mierze oparta na fikcji, to znajdują się tu także prawdziwe zdarzenia, historie i wspomnienia najbliższych Pana Zbigniewa. Dzięki czemu historia nabiera naturalnego wydźwięku, jest mocno realistyczna, rzekłabym życiowa aż do bólu.
Książka została podzielona na trzy części: Zosia, Wanda i Anna. Najpierw poznajmy dramatyczne perypetie ciężarnej Zosi, która przeciwstawia się złu broniąc swojej wolności, godności i życia. Pomaga jej w tym Witek, tajemniczy mężczyzna, który niczym anioł i demon w jednym toruje jej drogę ku lepszej przyszłości. Następnie śledzimy losy Wandy, córki Zosi. Dziewczyna pracuje w cegielni i jest członkinią Zespołu Młodzieży Polskiej. Naznaczona okrucieństwem wojny, nie potrafi znaleźć wspólnego języka z ekscentryczną rodzicielką. Następstwem czego, układa sobie życie według własnego systemu wartości. Ale czy dzięki temu osiągnie szczęście, miłość i spełnienie? Z kolei ostatnia część utworu skupia się na dziejach Anny, córki Wandy, która w cieniu rodzinnych tragedii i labiryntach raczkującego kapitalizmu próbuje poznać swoje przeznaczenie i zwalczyć straszliwe fatum ciążące na jej rodzinie, przechodzące z pokolenia na pokolenie. Czy uda jej się osiągnąć zamierzony cel i jaką cenę będzie gotowa za to zapłacić?
Nie sposób przeanalizować i omówić w krótkim szkicu wszystkich wydarzeń, które rozgrywają się na przestrzeni siedemdziesięciu pięciu lat. Zdradzę jedynie, że czekają Was nie lada emocje, liczne sekrety, świetny klimat, duże napięcie, niespodziewane zwroty fabularne oraz zaskakujące, spektakularne zakończenie. Nie zabraknie rozlewu krwi, nieszczęść, cierpienia, śmierci i chorego szaleństwa. Ogromne wrażenie zrobił na mnie wizerunek wojny zbierający niszczycielskie żniwo. Oczyma wyobraźni widziałam zgliszcza, zwały ruin, wypalone domy oraz czułam wszędobylską woń spalenizny. Straszne doznania.
Największą wartością powieści jest prawdziwe tło historyczne. Znajdują się tu wszystkie ważne dla naszego kraju daty i to, co się wtedy w nim działo. Autor przedstawił niezwykle sugestywny obraz minionych czasów i tym samym pozwolił na pełniejszy, bardziej realistyczny wgląd w wojenną i powojenną rzeczywistość.
Na szczególne uznanie zasługuję warsztat literacki pisarza, który stanowi prawdziwą ucztę dla wymagającego odbiorcy. Rzadko można spotkać we współczesnej prozie tak piękny literacki język, wyrafinowany i bogaty w detale. Także akcja jest wartka, dynamiczna, trzyma w napięciu do samego końca. Warto jeszcze wspomnieć o mistrzowsko namalowanych (niejednoznacznych, wiarygodnych i pogłębionych psychologicznie) portretach trzech kobiet, które połączyły nie tylko więzy krwi, lecz również wszechobecne cierpienie.
To pełnokrwista, przejmująca i porywająca saga rodzinna z rodzinną klątwą w tle. Znakomita mieszanka wielkiej historii i ludzkich losów splecionych miłością i nienawiścią, szaleństwem i zdradą. Zawiera w sobie realizm magiczny połączony z surową codziennością. Czyta się jednym tchem, zupełnie tak, jakby się oglądało świetnie nakręcony film wojenno-obyczajowy. Zdecydowanie polecam, a ja czekam na kontynuację.
ps. zapraszam jutro na konkurs, gdzie będzie można wygrać książkę ''Trzy odbicia w lustrze''.
***
Wydawnictwo Zysk i S-ka.
